Na cyberbezpieczeństwie i sztucznej inteligencji skupią się badania naukowe i prace rozwojowe w NASK w 2024 i 2025 roku, z naciskiem na ich aspekt praktyczny – zdecydowała Rada Naukowa Instytutu na zebraniu 24 czerwca. Rada przyjęła także sprawozdanie dyrektora NASK z wykonania zadań w 2023 r., sprawozdanie finansowe za zeszły rok oraz zmiany w regulaminach Rady Naukowej, NASK-PIB i w statucie Instytutu.
Na początku spotkania Rada powitała dwoje nowych członków – dr inż. Ewelinę Bartuzi-Trokielewicz z NASK (w RN za dra inż. Adama Kozakiewicza) oraz Bartosza Dominiaka, przedstawiciela Ministerstwa Cyfryzacji (zajął miejsce dra hab. Dominika Batorskiego).
Adam Kozakiewicz i Dominik Batorski, którzy przestają być członkami RN z powodów formalnych, nie rozstają się z Instytutem, ale zmieniają, a wręcz zacieśniają formę współpracy z NASK.
Rok 2023 w NASK zamknięty ze stratą
- To nie moje osiągnięcia ani moje przewiny, ale mam obowiązek i przyjemność je przedstawić – tak Radosław Nielek, który objął stanowisko dyrektora Instytutu z końcem grudnia 2023 r., zaczął sprawozdanie z wykonania zadań w 2023 r.
Przypomniał, że w ciągu ostatnich dwóch lat NASK bardzo urósł: w 2021 r. Instytut zatrudniał 805 osób, a pod koniec 2023 r. - aż 1187 osób. Wzrost zatrudnienia był niewspółmierny do przychodów Instytutu. Koszty wynagrodzeń osobowych urosły o 40 proc. wobec 2022 r. i wyniosły 220 mln zł. To, a także struktura przychodów (aż 75 proc. to środki publiczne, więc nie były źródłem marży) oraz przekazanie przez NASK 119 mln zł wpłat na zewnętrzne fundusze (m.in. Fundusz Cyberbezpieczeństwa i Fundusz CEPiK) wpłynęło na budżet Instytutu w 2023 r. i jego końcowy wynik – 6 mln zł netto straty.
Osiągnięcia pracowników Instytutu w 2023 roku
Dyrektor Nielek przypomniał także zeszłoroczne sukcesy i indywidualnych pracowników Instytutu oraz całych zespołów:
- Dr hab. Joanna Kołodziej, prof. Instytutu (Pion Obliczeń Chmurowych i Inteligentnych Sieci, CBiR) znalazła się na liście Top 2 proc. najczęściej cytowanych badaczy na świecie wg Stanford University.
- Dr. hab. Michał Oszmaniec, prof. Instytutu (kierownik Zakładu Obliczeń Kwantowych i Komunikacji Kwantowej, CBiR) dostał Nagrodę Naukową PAN im. Stefana Pieńkowskiego w dziedzinie fizyki za pracę „Zastosowania pomiarów uogólnionych w komputerach kwantowych najbliższej przyszłości”.
- Dr Weronika Gutfeter z Zakładu Przetwarzania Obrazu w CBiR dostała wyróżnienie w konkursie na propozycję metody analizy biometrii behawioralnej pisania na klawiaturze, w ramach Keystroke Verification Challenge 2023, zorganizowanego przy okazji konferencji IEEE International Conference on Big Data (IEEE BigData 2023).
- Nagrodę im. Mariana Rejewskiego w konkursie Ministra Obrony Narodowej na najlepszą pracę naukową nt. cyberbezpieczeństwa i kryptologii otrzymali Piotr Białczak (CERT Polska, praca doktorska), Mateusz Leśniak (Zakład Kryptologii, CBiR, praca magisterska) i Kacper Ratajczak (CERT Polska, praca inżynierska).
Siedmioro pracowników NASK otrzymało w 2023 r. stopnie doktora: Piotr Białczak (CERT Polska), Sylwia Borowska-Kazimiruk (Biuro Rozwoju Nauki, CBiR), Weronika Gutfeter (Zakład Biometrii, CBiR), Agnieszka Karlińska (Zakład Inżynierii Lingwistycznej i Analizy Tekstu, CBiR), Antonina Krajewska (Zakład Algebry Liniowej, CBiR), Dorota Mularczyk (Zakład AI-MED, CBiR), Marek Janiszewski (Zakład Bezpieczeństwa Informacji, CBiR).
Zespołowe osiągnięcia w 2023 r. to m.in.:
- CERT Polska, jako jedyna instytucja w kraju i jeden z 7 CERTÓW w Europie uzyskał w sierpniu status CNA (CVE Numbering Authority) , co pozwala na nadawanie identyfikatorów i publikowanie informacji o podatnościach CVE.
- CSIRT NASK koordynował ujawnienie sześciu podatności – trzy z nich zostały odkryte w wyniku badań własnych CERT Polska i instytutu NASK.
- Dyżurnet.pl uzyskał status tzw. buddy hotline, czyli zespołu wprowadzającego i wspierającego nowo utworzone zespoły reagujące na Słowacji i w Ukrainie.
- Sukces CERT Polska w ćwiczeniach Locked Shields 2023, organizowanych przez NATO Cooperative Cyber Defence Centre.
- System ARAKIS został wyróżniony nagrodą Lider Bezpieczeństwa Państwa.
Plany NASK na rok 2024 i 2025. Zmiany w statucie
Badania naukowe i prace rozwojowe w 2024 roku są i będą skoncentrowane na dwóch strategicznych obszarach działalności NASK: cyberbezpieczeństwie i sztucznej inteligencji. Istotny jest tu – jak podkreślił dyrektor Nielek – ich praktyczny wymiar.
Dwa największe projekty, które NASK będzie realizował w tym i kolejnym roku, to CCN (Centrum Cyberbezpieczeństwa NASK) oraz KCPD (Krajowe Centrum Przetwarzania Danych). Dlatego ich realizacja została dodana do Statutu NASK-PIB. Jednak najważniejszym nowym punktem w statucie, odnoszącym się do działalności Instytutu, jest: podejmowanie i wspieranie działań promujących aktywność przyczyniającą się do podniesienia poziomu cyberbezpieczeństwa. Zmiany w Statucie NASK-PIB musi jeszcze zaakceptować Minister Cyfryzacji.
Pierwszym strategicznym celem NASK na 2025 rok jest także: wzmocnienie silnej pozycji w obszarze cyberbezpieczeństwa. Inne ważne cele to m.in.:
- osiągnięcie wysokiego poziomu dorobku naukowego pracowników i kategorii na poziomie A w trakcie ewaluacji jakości działalności naukowej Instytutu;
- utrzymanie wysoko wykwalifikowanej, multidyscyplinarnej kadry oraz atrakcyjności NASK jako miejsca pracy, umożliwiającego indywidualny rozwój zawodowy;
- pozyskanie projektów stabilizujących sytuację finansową Instytutu w kolejnych latach, a w 2025 r. - poprawa efektywności operacyjnej, kosztowej i uzyskanie pozytywnego wyniku finansowego na koniec roku;
- kontynuacja rozwoju własnych produktów i usług, które powstały w wyniku prac badawczo-rozwojowych i wzrost przychodów z komercjalizacji badań.
Zmiany w regulaminie NASK. Feminatywy w regulaminie Rady Naukowej
Rada Naukowa pozytywnie zaopiniowała także zmiany w Regulaminie Organizacyjnym NASK, proponowane przez dyrektora Instytutu. Zostaną one ogłoszone z chwilą, gdy dyrektor podpisze zarządzenie w tej sprawie.
Z kolei zmiany w regulaminie Rady Naukowej NASK mają głównie charakter porządkujący. Znalazł się tam jednak ciekawy zapis: W trakcie prac Rady stosuje się feminatywne formy gramatyczne dotyczące zajmowanych stanowisk i pełnionych funkcji, o ile są możliwe do zastosowania.