NASK stawia na naukę. I bazuje na faktach

W związku z artykułem „Rząd zmienia kurs w sprawie rozwoju nauki. Jak NASK skończył działalność zespołu kwantowego” Anny Wittenberg, który ukazał się w “Dzienniku Gazecie Prawnej” i na stronie internetowej “DGP”. NASK-PIB przedstawia dodatkowe informacje związane działalnością Instytutu w obszarze obliczeń kwantowych i komunikacji kwantowej. Wydźwięk artykułu daje nieprawdziwy obraz zaangażowania instytutu NASK w badania naukowe, a tezy tekstu niejednokrotnie nie znajdują potwierdzenia w faktach.

Wsparcie badań naukowych i prac naukowców w ramach NASK-PIB jest priorytetem w naszej strategii rozwoju, dlatego Instytut w obecnym roku zwiększył wydatki na naukę w porównaniu do roku ubiegłego. W 2023 r. – budżet na naukę wyniósł 25,7 mln zł, zaś już w 2024 r. – budżet przeznaczony na naukę planowany jest na poziomie 28,6 mln zł. 

Równocześnie, co jest kluczową zmianą, NASK-PIB zwiększa nie tylko wysokość inwestycji w naukę, ale i % pokrycia budżetu na projekty badawcze z grantów zewnętrznych (w 2023 r. było to 27 proc., w 2024 r. - zaplanowano dofinansowanie zewnętrzne na poziomie 31 proc.) - podejmuje skuteczne działania zmierzające do sprawniejszego pozyskiwania takich grantów. 

Drugą informacją, która pojawiła się w przywołanym artykule, jest nieprawdziwy obraz okoliczności, w jakich zakończyła się działalność tzw. zespołu kwantowego (Zakład Obliczeń Kwantowych i Komunikacji Kwantowej), a także pominięcie osiągnięć inżynierów i badaczy NASK w obszarze zagadnień kwantowych.

Głównym powodem rozwiązania (z końcem czerwca 2024 r.) zespołu Zakładu Obliczeń Kwantowych i Komunikacji Kwantowej było zakończenie przez lidera zespołu prof. Michała Oszmańca współpracy z Instytutem NASK-PIB i jego przejście do Centrum Fizyki Teoretycznej PAN.  

Co ważne, Zakład Obliczeń Kwantowych i Komunikacji Kwantowej miał realizować dwa projekty, z czego jeden został przekazany (nim zaczęła się jego realizacja) właśnie do Centrum Fizyki Teoretycznej PAN po przejściu tam Michała Oszmańca oraz drugi - EPIQUE. 

Do momentu rozwiązania Zakładu decyzją Rady Naukowej NASK, pracownicy Zakładu nie zrealizowali żadnych zadań, do których zobowiązywał ich udział w projekcie EPIQUE. Obecnie udział NASK w tym projekcie jest redefiniowany wraz z partnerami z projektu stosownie do doświadczenia i kompetencji Instytutu (zasadniczym obszarem kompetencji i doświadczenia NASK są bowiem badania stosowane i prace wdrożeniowe - w obszarze sieci komputerowych, cyberbezpieczeństwa, AI - a nie badania podstawowe). 

W artykule zarzucono NASK-PIB nieprawdę w kwestii prac afiliowanych, dlatego chcemy podkreślić, że żadna praca członków zespołu wspomnianego Zakładu nie została zgłoszona jako wynik badań naukowych prowadzonych w NASK-PIB, o czym świadczy brak prac w Polskiej Bibliografii Naukowej - miejscu, w którym odbywa się sprawozdawanie i weryfikacja dorobku naukowego w Polsce – nie w Google Scholar, które jest wyszukiwarką. 

Nie możemy się również zgodzić na zignorowanie dorobku naukowego i projektów w obszarze komunikacji kwantowej, realizowanych jeszcze przed powołaniem rzeczonego zespołu i z sukcesami prowadzonymi do dziś przez utalentowanych inżynierów i badaczy NASK. 

NASK-PIB inwestuje w zagadnienia kwantowe o czym świadczy fakt, że realizuje obecnie dwa projekty w obszarze QKD (Quantum Key Distribution). Za jeden z nich Instytut otrzymał, wraz z konsorcjantami z WAT oraz TELDAT, nagrodę Defender 2024 przyznaną we wrześniu 2024 roku na targach Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego w Kielcach.  

Ponadto NASK-PIB współpracuje z Komisją Europejską, realizując jeden z projektów w ramach inicjatywy EuroQCI oraz z NATO w ramach prac nowo uformowanej grupy Transatlantic Quantum Community.  NASK-PIB bierze również udział w pracach ETSI w ramach prac grupy dotyczącej QKD. 

Równolegle NASK-PIB prowadzi zaawansowane badania w obszarze kryptografii, w tym kryptografii postkwantowej (PQC), nad czym pracuje Zakład Kryptologii.