Czym jest dezinformacja?

Rozpoznawanie zmanipulowanych treści nie jest łatwe, ale znajomość stosowanych technik i nawyk weryfikowania informacji to dobre narzędzia, aby się przed nimi chronić.

Dezinformacja zdrowotna (medyczna) obejmuje fałszywe lub wprowadzające w błąd treści, które dotyczą profilaktyki, diagnostyki czy sposobów leczenia różnych chorób. Jednym z najczęstszych i najbardziej widocznych tematów jest wątek antyszczepionkowy, kwestionujący zasadność i bezpieczeństwo szczepień.

Dezinformacja i teorie spiskowe związane z lotnictwem i astronomią od lat przyciągają uwagę, łącząc lęki społeczne z fascynacją kosmosem i technologią. Przekonania o istnieniu smug chemicznych (ang. chemtrails), płaskim kształcie Ziemi czy manipulacji pogodą w ramach tajnych programów geoinżynieryjnych zyskują popularność w internecie.

Raport CERT Polska podsumowuje rekordowy rok pod względem liczby incydentów oraz opisuje rozwój narzędzi takich jak Artemis i Snitch. Zwraca uwagę na rosnącą skalę oszustw na platformach społecznościowych oraz działania edukacyjne, w tym uruchomienie nowego kanału zgłoszeń w aplikacji mObywatel. Ważnym elementem jest także analiza zagrożeń i współpraca z zespołami cyberbezpieczeństwa w kraju i za granicą.

W świecie pełnym informacji, granica między prawdą a manipulacją staje się coraz trudniejsza do uchwycenia. W odpowiedzi na rosnące zagrożenie dezinformacją powstał „Kodeks dobrych praktyk” – wspólne opracowanie kilkunastu organizacji i ekspertów zajmujących się edukacją medialną, bezpieczeństwem cyfrowym oraz weryfikacją treści.

Dezinformacja wymierzona w społeczność LGBTQ+ (lesbijki, gejów, osoby biseksualne, transpłciowe, queer i inne) ma swoje korzenie w historycznych uprzedzeniach i negatywnych stereotypach dotyczących osób nieheteronormatywnych. Fałszywe lub szkodliwe narracje, rozpowszechniane zwłaszcza w mediach społecznościowych, są narzędziem służącym marginalizacji osób LGBTQ+. Twórcy takich przekazów często wykorzystują emocje oraz strach przed odmiennością.

Powszechny dostęp do internetu ułatwia szerokie i szybkie rozpowszechnianie wyników badań naukowych, które poszerzają wiedzę, ułatwiają współpracę naukową i mogą sprzyjać rozwiązywaniu współczesnych problemów. Dzięki otwartym czasopismom i repozytoriom każdy z łatwością może dotrzeć do źródła przywoływanych w infosferze twierdzeń.

Dezinformacja dotycząca klimatu przyjmuje formę fałszywych i zmanipulowanych twierdzeń bądź odwołań do teorii spiskowych, w których kwestionuje się istnienie zmian klimatycznych, ich przyczyny, skutki i skalę.

Fałszywe treści audiowizualne wygenerowane przez sztuczną inteligencję coraz skuteczniej zacierają granice między fikcją a rzeczywistością. Co więcej, ich wpływ nie ogranicza się już tylko do świata polityki czy biznesu, ale wkracza także w nasze codziennie życie.

Analizujemy i weryfikujemy najpopularniejsze przykłady dezinformacji dotyczące migracji. Fałszywe narracje często opierają się na jednostkowych, wyrwanych z kontekstu zdarzeniach, które mają budować negatywny obraz migrantów.

Jako Ośrodek Analizy Dezinformacji przygotowaliśmy serię artykułów, która ma na celu dostarczenie zweryfikowanych odpowiedzi na wybrane fałszywe twierdzenia oraz wskazanie źródeł rzetelnych informacji na temat omawianych przypadków.

Żyjemy w świecie, który wymaga od nas błyskawicznego reagowania i równoczesnego wykonywania wielu czynności, często na różnych ekranach jednocześnie. Ale czy taka strategia rzeczywiście zwiększa naszą efektywność? A może warto zastanowić się, jak wyrwać się z pułapki wielozadaniowości? Odpowiedzi znajdziesz w darmowym poradniku opracowanym przez OSE i Annę Borkowską, specjalistkę NASK ds. edukacji cyfrowej!

Ulegamy mitowi wielozadaniowości. Jesteśmy przekonani, że wykonując kilka prac jednocześnie, uporamy się z nimi szybciej, sprawniej, lepiej. Niestety zła wiadomość jest taka, że zasoby poznawcze człowieka (procesy takie jak kodowanie, przechowywanie i wyszukiwanie informacji) są ograniczone, a nasz mózg może w danej chwili aktywnie przetwarzać jedynie nieznaczną część informacji, które do niego docierają (Kahneman, 1973).

Oglądasz wykład online i jednocześnie sprawdzasz powiadomienia na telefonie, odpowiadasz na maile i od czasu do czasu zerkasz na stronę z najnowszymi wiadomościami ze świata? Dołączasz tym samym do grupy multiscreenersów, czyli osób korzystających równocześnie z wielu urządzeń cyfrowych lub ekranów.