Rezerwujesz wyjazd na ferie? Nim wciśniesz „enter”, powiedz: Sprawdzam!
Ferie zimowe trwają. Niektórzy już cieszą się wypoczynkiem w wybranym miejscu. Inni w pośpiechu rezerwują jeszcze bilety, hotele, apartamenty, szukają korzystnych okazji miłego spędzenia czasu. Na nich właśnie czają się cyberoszuści, którzy uaktywniają się przed wakacjami, długimi weekendami czy feriami właśnie. Przypominamy, na co szczególnie należy uważać.
Zwykle zaczynamy planować podróż od znalezienia atrakcyjnych dla nas (z jakichś powodów) miejsc noclegowych, możliwie korzystnego transportu na miejsce i specjalnych atrakcji w tym miejscu. Czyli najbardziej newralgiczne momenty to rezerwacja apartamentu oraz zakup biletów. I o nich piszemy poniżej.
Fałszywe oferty kupna biletów
Wiele miejsc w Internecie publikuje ogłoszenia o sprzedaży biletów – są różne grupy w mediach społecznościowych dedykowane wyjazdom, portale ogłoszeniowe, na których można znaleźć oferty sprzedaży biletów czy strony online biur podróży. Cyberprzestępcy niejednokrotnie podszywają się pod sprzedawców, firmy i przewoźników, by wykraść nasze dane i pieniądze.
Oszustwa na portalach społecznościowych
Na portalach społecznościowych można trafić na ogłoszenia typu „odsprzedam bilet”. Sprzedający tłumaczy się np. nagłą zmianą planów i stąd decyzja o wystawieniu biletów. Cała transakcja odbywa się online – kupujący płaci, a sprzedający po otrzymaniu pieniędzy… znika!
Fałszywe strony internetowe
Szukając ofert np. wyjazdów czy wydarzeń można natknąć się na strony internetowe reklamujące bilety po „bardzo atrakcyjnych cenach”. To mogą być witryny łudząco podobne do stron znanych biur podróży, przewoźników czy platform oferujących sprzedaż biletów na różne wydarzenia. Po przelaniu pieniędzy okazuje się, że nie tylko kupujący nie dostał biletów, ale i strona internetowa, na której robił zakupy, przestała istnieć.
Fałszywe bilety
Inną odsłoną działań oszustów jest sprzedaż fałszywych biletów, na np. cieszące się dużą popularnością wydarzenia. Po zapłaceniu kupujący otrzymuje bilet, który jest fałszywy, co zwykle okazuje dopiero przy próbie wejścia na imprezę.
Jak się chronić? Czujność i sprawdzanie
Atrakcyjne ceny i wyjątkowe okazje mogą kusić. Nie zapominajmy jednak powiedzieć: Sprawdzam!
- Sprawdź adres strony, na której jesteś! Jeśli pasek adresu wygląda inaczej niż znany Ci adres (np. nazwa nie zgadza się z oficjalną stroną, pojawiają się jakieś dodatkowe znaki) zrezygnuj z zakupu.
- Weryfikuj sprzedającego! Sprawdź opinie o nim, zobacz, czy nie pojawiły się w tym samym czasie, czy nie powtarzają się w nich podobne frazy lub błędy; czy są podane dane kontaktowe sprzedawcy, czy oferuje popularne formy płatności.
- Jeśli kupujesz bilety od osoby, której nie znasz, zaproponuj odbiór osobisty (o ile to realne) i rozliczenie na miejscu. Możesz się uchronić w ten sposób od przelania pieniędzy na konto oszustów.
- Zwracaj uwagę na alarmistyczne komunikaty i zachęty. Oszuści wykorzystują sformułowania typu: ostatnia szansa, bilet za chwilę zniknie, promocja kończy się dzisiaj. Ma to skłonić do szybkiego działania, a więc i zaniechania sprawdzania.
- Jeśli kupujesz coś przez oficjalną platformę, pamiętaj, że całość transakcji powinna odbywać się za jej pośrednictwem. Nie przechodź na zewnętrzny komunikator, komunikację mailową czy SMS-ową ze sprzedającym.
- Jeśli oferta, ogłoszenie czy strona wydają Ci się fałszywe, zgłoś to do zespołu CERT Polska w instytucie NASK (przez formularz na stronie cert.pl) i do administratorów serwisu.
- Jeśli zostałeś/łaś oszukany/a w sieci, zgłoś sprawę Policji i do swojego banku.
Apartamenty, noclegi. Jak działają oszuści na platformach do rezerwacji?
Przeglądarki internetowe i aplikacje umożliwiają szybkie porównywanie ofert i wybór najlepszego noclegu. Rosnąca popularność platform do rezerwacji apartamentów przyciąga też oszustów. Próbują wyłudzić nasze pieniądze lub dane osobowe, wykazując się dużym sprytem i znajomością różnych socjotechnik. Najczęstsze praktyki cyberoszustów to:
Fałszywe oferty i nieistniejące obiekty
Przestępcy tworzą ogłoszenia, które wyglądają na wiarygodne – atrakcyjne zdjęcia, zaskakująco niskie ceny, świetne lokalizacje. Gdy proszą o płatność poza platformą rezerwacyjną, powinna nam się zaświecić czerwona lampka – prawdopodobnie ten nocleg nie istnieje, a pieniądze które przelejesz, trafią w ręce oszustów.
Phishing, czyli fałszywe wiadomości
E-maile, SMS-y czy wiadomości w komunikatorach – oszuści podszywają się w nich pod obsługę hotelu lub platformę rezerwacyjną, przesyłając linki do rzekomych płatności. Informacje o niespodziewanych problemach z rezerwacją, konieczność potwierdzenia danych lub inne wymagające natychmiastowych działań instrukcje, które przychodzą w tych wiadomościach, to najpewniej oszustwo. A linki w nich przesłane, prowadzą na fałszywe strony, na których od chcącej sfinalizować rezerwację, wyłudzane są dane logowania lub karty płatniczej.
Nieprawdziwe recenzje
Opinie o obiektach mogą być zmanipulowane (np. same pozytywne komentarze wystawione w podobnym czasie), co wprowadza w błąd co do rzeczywistej jakości usług.
Jak zabezpieczyć się przed oszustwami?
Liczy się spokój i rozsądek, a Twoim największym wrogiem jest pośpiech i brak uważności.
Dokładnie weryfikuj linki i strony internetowe
Sprawdzaj, czy strona, na której się znajdujesz, to oficjalna witryna obiektu lub serwisu rezerwacyjnego. Strona może wyglądać niemal identycznie, jak prawdziwa. Zwróć zatem uwagę, czy adres nie zawiera błędów, dodatkowych wyrazów czy znaków. Jeśli otrzymasz wiadomość z linkiem, sprawdź, dokąd prowadzi. Fałszywe strony często mają dziwne adresy URL lub literówki w nazwie.
- Kontaktuj się bezpośrednio z obiektem
Jeśli masz wątpliwości, skontaktuj się z obiektem, dzwoniąc pod numer dostępny na oficjalnej stronie czy też w serwisie zajmującym się rezerwacjami. Jednak płatności dokonuj tylko na dedykowanej platformie lub na miejscu.
- Zwracaj uwagę na sposób płatności
Bezpieczne platformy oferują różne formy płatności np. opłaty na miejscu, zaliczki lub pełne płatności przez systemy płatności. Nie wysyłaj pieniędzy na prywatne konto podane w wiadomości e-mail, SMS-ie lub za pośrednictwem komunikatora.
- Nie ulegaj presji, by działać szybko
Wiadomości z alarmistycznymi komunikatami np.: „Rezerwacja zostanie anulowana, jeśli natychmiast nie zapłacisz!”, to często próby wyłudzenia. Sprawdź sytuację bezpośrednio na stronie serwisu lub w aplikacji albo dzwoniąc na znany Ci numer obiektu.
- Dokładnie sprawdzaj powiadomienia z aplikacji bankowej
Jeśli decydujesz się na płatność online, czytaj dokładnie wszystkie wiadomości ze swojego banku dotyczące transakcji. Zwracaj uwagę na kwoty i czego dokładnie dotyczy aktywność. Jeśli zauważysz coś podejrzanego, przerwij transakcję i natychmiast skontaktuj się z bankiem.
- Korzystaj z bezpiecznych metod płatności
Rozważ użycie wirtualnych kart jednorazowych, przedpłaconych lub portfeli cyfrowych. Te rozwiązania minimalizują ryzyko kradzieży danych. Pamiętaj – płacąc kartą płatniczą, w przypadku oszustwa możesz skorzystać z funkcji chargeback.
- Nie ufaj ślepo atrakcyjnym ofertom
Weryfikuj recenzje – porównaj opinie na różnych stronach. Zwracaj uwagę na oferty zbyt piękne, by mogły być prawdziwe. Jeśli coś wygląda podejrzanie tanio, może być próbą oszustwa.
I ostatnia rada: powstrzymaj się do powrotu z ferii z wrzucaniem zdjęć na media społecznościowe, aby nie dawać oszustom działającym w realu informacji, że Twoje mieszkanie prawdopodobnie stoi puste.
Dofinansowano z UE.
Wyróżnione aktualności
Jak nie dać się trollom? Kampania o dezinformacji Ministerstwa Cyfryzacji i NASK
Ministerstwo Cyfryzacji, wspólnie z NASK, stworzyło ogólnopolską kampanię społeczną. Poprzez dialogi trolli, w obrazowy sposób pokazano mechanizmy i cele dezinformacji, zachęcając do świadomego ograniczania jej rozprzestrzeniania.
Cyfrowe priorytety polskiej prezydencji w UE
Zapraszamy do rejestracji by wziąć udział w kolejnej edycji Szczytu Cyfrowego IGF Polska. Spotkanie odbędzie się w tym tygodniu w Warszawie. Będzie to idealna okazja, by dokładnie poznać cyfrowe priorytety przyszłorocznej polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
Nowa funkcja w mObywatelu dla większej ochrony dzieci
W aplikacji mObywatel wprowadzono nową opcję zgłaszania nielegalnych treści w ramach usługi „Bezpiecznie w sieci”. Dzięki tej funkcji użytkownicy mogą szybko i łatwo zgłaszać niepokojące materiały znalezione w internecie, w szczególności treści związane z nieodpowiednimi zachowaniami wobec dzieci.
Nagroda specjalna XXX-lecia Forum Teleinformatyki dla EZD RP
Podczas jubileuszowej edycji Forum Teleinformatyki dyrektor instytutu badawczego NASK odebrał nagrodę specjalną za EZD RP. System do elektronicznego zarządzania dokumentacją wdrożono już w ponad 820 podmiotach administracji publicznej.
Najnowsze aktualności
Sprawdź, czym oddychasz. Na esa.nask.pl i w aplikacji mObywatel! Chroń się przed rakiem
Światowy Dzień Walki z Rakiem obchodzony 4 lutego to okazja, by przypomnieć, że zanieczyszczenie powietrza to jeden z kluczowych czynników środowiskowych wpływających na nasze zdrowie. Instytut NASK realizuje, wraz z Polskim Alarmem Smogowym, największy w Europie program edukacyjno-informacyjny (ESA) oparty na pomiarach jakości powietrza.
Dezinformacja, fake newsy i cyberzagrożenia – czy nasze wybory są bezpieczne?
Kilkudziesięciu ekspertów z NASK, organizacji pozarządowych oraz uczelni wyższych, połączyło siły by dyskutować o tym, jak skutecznie chronić wybory prezydenckie przed dezinformacją i cyberatakami.
Chałkoń z farmy lajków. Humor w social mediach i jego ciemne oblicze
Internet żyje trendami, a jednym z największych w ostatnim czasie jest tzw. Chałkoń. Wygenerowany przez sztuczną inteligencję żart, wskazuje na skuteczność virali w kształtowaniu opinii publicznej i skłania do pytań o zagrożenie rozprzestrzeniania się dezinformacji.