Typ_aktualnosc Aktualność
23 Kwietnia 2025|6 min. czytania

Puls dezinformacji. EKG w Katowicach

Fałszywe narracje w infosferze to coraz większy problem społeczny. Szczególnie w kontekście zbliżających się wyborów prezydenckich. Jaka jest skala i dynamika tego zjawiska? Jak wpływa na życie społeczne oraz publiczne? To kwestie, które przewijają się w dyskusji podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.

Wystąpienie Magdaleny Wilczyńskiej na EKG w Katowicach
Łuna gradientu wychodząca od dołu

1200 panelistów, ponad 200 sesji i rekordowe zainteresowanie uczestników. Katowickie EKG to 17. edycja największego i prestiżowego wydarzenia biznesowego w Europie Centralnej. Fakt, że w otoczeniu wielkiego biznesu debatuje się dziś o dezinformacji, pokazuje, jak ogromna jest skala problemu i jak ważna jest to kwestia.   

Dezinformacja, zagraniczne ingerencje w przekazy oraz manipulacja informacjami (FIMI) to w kontekście wyborów prezydenckich realne i poważne zagrożenie dla demokracji.  

— Widzimy konkretne narracje, które są wykorzystywane. Widzimy też konkretne próby ataków, przetestowanie różnych innych modeli, które widzieliśmy w innych państwach przed wyborami. Narracje dotyczą też samych procesów wyborczych, nie tylko kandydatów czy debaty wyborczej. Dlatego potencjalnie, również po samych wyborach, może być tak, że będziemy widzieć nasilenie dezinformacji dotyczącej na przykład tego, w jaki sposób wybory zostały przeprowadzone i podważające ten proces — mówiła Magdalena Wilczyńska, dyrektorka Pionu Ochrony Informacyjnej Cyberprzestrzeni w NASK. 

Dlatego Ministerstwo Cyfryzacji wspólnie z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji przy udziale Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego uruchomiły program ochrony wyborów „Parasol Wyborczy”. Praca działających w NASK zespołów jest kluczowa dla ministerialnego programu i podkreślał to Wicepremier i Minister Cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.  

— Rolą państwa jest szybko reagować. Ta szybka reakcja polega nie tylko na dostrzeganiu problemu, ale także na wypracowaniu procedur, które będą przeciwdziałały dezinformacji. Magdalena Wilczyńska opiekuje się całym systemem przeciwdziałania dezinformacji w Polsce. Jest odpowiedzialna za analitykę i śledzenie tego, jakie pojawiają się narracje. Jest w kontakcie z platformami, które realizują zadania, żeby te informacje się nie powielały. Jest pierwszą linią ochrony, która współpracuje z polskimi służbami. Jest koordynatorem zarówno usług analitycznych, jak i wydatkowania pieniędzy, które przekazuje Ministerstwo Cyfryzacji w części parasola wyborczego — zaznaczał Krzysztof Gawkowski.  

W ramach “Parasola Wyborczego” Ośrodek Analizy Dezinformacji (OAD), monitoruje polską infosferę pod kątem dezinformacji, prowadzi te działania szczególnie intensywnie teraz – przed wyborami. Kluczowym zadaniem jest analiza platform społecznościowych, które są głównym kanałem rozprzestrzeniania dezinformacji. OAD NASK ma specjalne ścieżki do zgłaszania niepożądanych treści, co pozwala na szybkie ograniczanie ich zasięgu. NASK prowadzi również działania edukacyjne, organizując spotkania i szkolenia dla dziennikarzy, organizacji pozarządowych oraz komitetów wyborczych. Dodatkowo emitowane są kampanie informacyjne, a obywatele mogą zgłaszać dezinformację poprzez stronę bezpiecznewybory.pl. Komitety wyborcze mogą z kolei korzystać z usługi moje.cert.pl  

Dezinformacja coraz bardziej sprofilowana 

Rozwój technologii sztucznej inteligencji rodzi możliwości, ale także nowe zagrożenia, również w obszarze dezinformacji. Najczęściej przywoływany w tym kontekście jest deepfake – rodzaj fałszywego obrazu, filmu lub nagrania dźwiękowego, który wygląda (lub brzmi) jak prawdziwy, i który odbiorca mógłby niesłusznie uznać za autentyczny lub prawdziwy, ale został stworzony przy użyciu sztucznej inteligencji. Takie materiały mogą być wykorzystywane w dezinformacji i innych szkodliwych działaniach, np. cyberprzestępczości. 

Sztuczna inteligencja może zostać wykorzystana do generowania fałszywych wiadomości i artykułów na temat polityków – kontrowersyjnych społecznie wydarzeń lub wypowiedzi, które na pierwszy rzut oka wyglądają wiarygodnie. Następnie treści te mogą być rozpowszechniane przez boty w mediach społecznościowych i w ten sposób wpływać na opinię publiczną. 

Takim przykładem może być historia ze Stanów Zjednoczonych i spreparowane nagranie audio wiceprezydenta JD Vance’a, w którym rzekomo krytykuje Elona Muska. Klip brzmiał bardzo realistycznie, miał odpowiednią intonację i tempo, i został opublikowany jako „wyciek”, przez co wiele osób uznało go za prawdziwy. Nagranie rozpowszechniano głównie na TikToku i platformie X, gdzie zdobyło miliony wyświetleń. Mimo że szybko je zdementowano (analiza narzędzi AI jednoznacznie wskazała na deepfake), wiele osób nadal wierzyło w jego autentyczność. 

Świadomość i uważność są rozwiązaniem 

W obliczu rosnącego zagrożenia dezinformacją, zarówno na poziomie lokalnym, jak i globalnym, powstaje coraz więcej koalicji zrzeszających rządy, organizacje pozarządowe, instytucje medialne oraz same platformy internetowe. Ich głównym celem jest monitorowanie i identyfikowanie kampanii dezinformacyjnych, edukacja użytkowników oraz nacisk na platformy cyfrowe, by transparentnie zarządzały treściami.  

Przykładem może być European Digital Media Observatory (EDMO), wspierany przez Komisję Europejską, czy FIMI-ISAC (Foreign Information Manipulation and Interference – Information Sharing and Analysis Centre) – inicjatywa Unii Europejskiej, która zrzesza organizacje zajmujące się analizą i przeciwdziałaniem manipulacjom informacyjnym ze strony podmiotów zagranicznych. Celem jest współpraca, wymiana danych i wspólne reagowanie na zagrożenia dla demokracji. Ogromną rolę odgrywają też instytucje takie jak NASK. 

—Edukacja musi działać tak samo jak działa dezinformacja, czyli długofalowo i wieloetapowo na wielu różnych poziomach. Świadomość społeczna ewidentnie wzrasta. Wciąż jednak potrzebny jest ogrom pracy, żeby edukować i budować kompetencje medialne. Społeczeństwo jest coraz bardziej świadome, że dezinformacja jest problemem. Musimy wyposażyć obywateli w konkretne narzędzia, takie jak możliwość zgłaszania treści, czy do nas, czy do organizacji pozarządowych. Budować kompetencje obywateli na pograniczu edukacji medialnej, czyli fact checking, patrzenia na źródła — podkreślała Magdalena Wilczyńska, dyrektorka Pionu Ochrony Informacyjnej Cyberprzestrzeni w NASK. 

Aktywna walka z dezinformacją pełni ważną rolę polityczną i społeczną – przede wszystkim ogranicza nielegalne wpływy, które zmierzają do zakłócenia np. procesów wyborczych, ale także zmiany postaw społecznych, wywołania paniki, czy chaosu, podważania zaufania obywateli do państwa. Współpraca w zakresie walki z dezinformacją pozwala też na wymianę doświadczeń, wiedzy, a przez to tworzenie wspólnej linii obrony. Aby działać skutecznie, tworzone są wspólne narzędzia, metodologie, podejmowane są też inicjatywy poświęcone konkretnym wydarzeniom, np. wyborom.   

NASK na EKG 

Europejski Kongres Gospodarczy to szerokie forum debaty o przyszłości europejskiej i polskiej gospodarki. Uczestnicy spotkania dyskutują o zmieniającej się Europie i świecie oraz wyzwaniach, które za tym idą. Jednym z tych wyzwań jest z pewnością dezinformacja – temat, który jeszcze niedawno nie pojawia się na szerokim forum. W kongresie biorą udział przedstawiciele biznesu, politycy, naukowcy, eksperci i ludzie mediów.  

W dyskusji na temat cyberbezpieczeństwa w biznesie wziął udział kolejny ekspert z Instytutu – Maciej Siciarek, dyrektor CSIRT NASK. 

Tematy powiązane
Udostępnij ten post

Wyróżnione aktualności

Plakat konkursu na najlepszą pracę magisterską z informacjami o nagrodach
Typ_artykul Artykuł
29 Kwietnia 2025|3 min. czytania

NASK promuje młode talenty informatyczne. Weź udział w naszym konkursie

Trwa konkurs na najlepszą pracę magisterską z zakresu informatyki. To doskonała okazja, by zdobyć nagrody i otworzyć sobie drzwi do kariery w NASK oraz innych czołowych instytucji badawczo-technologicznych. Zgłoszenia przyjmowane są do 10 października, a pula nagród wynosi 60 tys. zł.

Maciej Siciarek, dyrektor CSIRT, wypowiada się podczas panelu dyskusyjnego na temat „Cyberbezpieczeństwo w biznesie” w ramach wydarzenia „Cyfryzacja, Technologie, Innowacje” 24 kwietnia 2025 roku. Obok niego siedzi trzech innych uczestników panelu, wszyscy w garniturach, z mikrofonami i laptopami. W tle widać niebieski ekran z nazwą wydarzenia w języku polskim i angielskim.
Typ_aktualnosc Aktualność
25 Kwietnia 2025|6 min. czytania

Bez człowieka nie ma mowy o cyberbezpieczeństwie

Cyberodporność zyskała ludzką twarz – nie tylko technologia, ale przede wszystkim ludzie są odpowiedzialni za bezpieczeństwo firm. To ich świadomość, czujność i odpowiedzialność – stanowią pierwszą i ostatnią linię obrony przed cyfrowymi atakami. Jak rozwijać zabezpieczenia i jaka jest kondycja polskiego biznesu? O tym rozmawiali goście Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.

Uśmiechnięty chłopak i dziewczyna pokazujący kciuki w górę, trzymający zeszyty i książki. Obok nich tekst: „Punkty do rekrutacji i atrakcyjne nagrody”. W tle znajdują się graficzne ikony pucharów i gwiazdek. Na dole logotypy patronów: Polski Alarm Smogowy, Ministerstwo Cyfryzacji, Ministerstwo Edukacji, Ministerstwo Klimatu i Środowiska. W prawym górnym rogu logo ESA NASK.
Typ_aktualnosc Aktualność
25 Kwietnia 2025|3 min. czytania

NASK inspiruje młodych: rekordowa frekwencja w Olimpiadzie ESA

Aż 21 tysięcy uczestników, trudne pytania z nauki o klimacie i wielka pasja do ochrony środowiska. 15-letnia Basia Lehmann jako jedyna uczestniczka zdobyła maksymalną liczbę punktów! Zakończyła się IV Ogólnopolska Olimpiada Antysmogowa, organizowana przez NASK.

Informacje

Najnowsze aktualności

Mężczyzna siedzący na fotelu i trzymający komputer na kolanach, a obok niego siedzi pies
Typ_aktualnosc Aktualność
23 Maja 2025|5 min. czytania

Incydent? Nie działaj w pojedynkę – zgłoś go do CERT Polska

Często zaczyna się niewinnie – e-mail z „pilną wiadomością” z banku, SMS z linkiem informującym o niedopłacie. Chwilę później cyberprzestępcy chcą wyłudzić dane wrażliwe lub te do logowania w bankowości elektronicznej. Rozpoznawanie zagrożeń to jedno, ale równie ważne jest zgłaszanie ich do działającego w NASK zespołu CERT Polska.

Grafika promująca domenę .pl przygotowana przez NASK. Na środku widoczny napis: „Domena .pl – mniej zagrożeń, więcej zaufania”. Poniżej informacja: „Jedynie 0,74%* kampanii przeciwko polskim użytkownikom używa domen .pl”. Na dole małym drukiem: „*dane 04/2025”. W tle ciemny motyw z kolorowymi elementami graficznymi i logo .pl w czerwonym kółku.
Typ_aktualnosc Aktualność
21 Maja 2025|8 min. czytania

Domena .pl – mniej zagrożeń, więcej zaufania

Przestępcy boją się domen.pl i (prawie) nie korzystają z nich w swojej kryminalnej działalności. Jedynie 0,74% kampanii przeciwko polskim użytkownikom* używa domen .pl. To aż sześć razy mniej niż w 2023! To olbrzymia zasługa zmian wprowadzonych przez NASK, który zarządza rejestrem domeny .pl. NASK usprawnił proces blokowania domen w strefie .pl., dzięki temu domena .pl jest silnym bastionem cyberbezpieczeństwa.

Oświadczenie NASK - aktualizacja
Aktualność
21 Maja 2025|3 min. czytania

Możliwa próba ingerencji w kampanię wyborczą. AKTUALIZACJA 21.05.2025

NASK otrzymał od firmy Meta wyjaśnienia w sprawie reklam wyborczych, o których wstrzymanie wnioskował. Wynika z nich, że Meta nie zablokowała reklam wyborczych.