Aktualność
24 Lutego 2025|5 min. czytania

Polski Asystent AI już tu jest!

Prace nad PLLuM czyli polskim modelem językowym zaowocowały premierą rodziny polskich narzędzi do przetwarzania i generowania tekstów w języku polskim. Internauci mogą już wpisywać do PLLuMa swoje pierwsze prompty. A NASK przejmuje rolę lidera projektu.

Zdjęcie przedstawia mężczyznę - Szymona Łukasika.
Łuna gradientu wychodząca od dołu

PLLuM (Polish Large Language Model) to projekt, który miał na celu stworzenie otwartego polskiego modelu językowego oddającego złożoność naszego języka. Model opracowywany był na zlecenie Ministerstwa Cyfryzacji między innymi przez naukowców z NASK, a także Politechniki Wrocławskiej, Instytutu Podstaw Informatyki PAN, Instytutu Slawistyki PAN, Ośrodka Przetwarzania Informacji oraz Uniwersytetu Łódzkiego. Ma być bezpieczny i wolny od treści szkodliwych i nieprawdziwych. Dzięki temu będzie on śmiało wykorzystywany także w administracji publicznej. 

O procesie tworzenia modelu i efektach tych prac opowiada Szymon Łukasik, dyrektor Ośrodka Badań nad Bezpieczeństwem Sztucznej Inteligencji. 

 

Jakie są największe wyzwania związane z tworzeniem polskiego dużego modelu językowego PLLuM? Czy język polski jako “low resource language” postawił przed Wami szczególne bariery? 

Szymon Łukasik: Język polski można określić jako język o niskich zasobach. Chodzi o to, że nie dysponujemy bardzo dużą ilością danych, które pozwoliłyby na wytrenowanie modelu od zera. W związku z tym staramy się kontynuować uczenie już dostępnych modeli otwartych. Równocześnie staramy się pozyskiwać dane od wydawców, twórców treści. To sprawia, że projekt, który z założenia jest projektem o charakterze inżynierskim, staje się projektem z zakresu prawa własności intelektualnej i lingwistyki. To jest ogromne wyzwanie. Każdy by chciał, żebyśmy mieli w Polsce bardzo dużo zasobów obliczeniowych i centrów, które pozwalałyby na trenowanie dużych modeli. Okazuje się natomiast, że równie ważnym aspektem jest to, że potrzebujemy po prostu mieć dane, żeby nawet te duże modele zasilić. 

Modele tworzone w ramach PLLuM były trenowane na bardzo unikalnym zbiorze instrukcji. 

S.Ł.: Tak. Kluczową rolę w projekcie pełnią weryfikatorzy. Dzięki ich pracy wiemy czy model rzeczywiście odpowiada tak, jakbyśmy tego chcieli. Czy nie generuje treści szkodliwych czy nie odpowiada na te pytania, na które chcielibyśmy, żeby nie odpowiadał np. nie generuje treści szkodliwych czy nie odpowiada na te pytania, na które chcielibyśmy, żeby nie odpowiadał np. jak skonstruować bombę. NASK miał tutaj ogromny wkład dzięki doświadczeniu naszych ekspertów. Specjalizujemy się w cyberbezpieczeństwie, mamy doświadczenie w pracy z treściami szkodliwymi. Nasz zespół jest dosyć mocno multidyscyplinarny. Są w nim zarówno programiści, prawnicy i ludzie, którzy z tymi treściami szkodliwymi mieli do czynienia. Dzięki ich zaangażowaniu weryfikacja nazwijmy ją „na żywym organizmie” była możliwa. 

W jakich zastosowaniach PLLuM może być użyty w administracji publicznej? 

S.Ł.: PLLuM podpowie jak załatwić jakąś sprawę, wygeneruje wzór pisma. To są rzeczy, które są istotne zarówno dla obywatela, ale dla urzędnika również. Mówimy tu o podstawowym zastosowaniu. Dla administracji publicznej można też dokonywać wdrożeń dedykowanych dla poszczególnych urzędów, skrojonych na ich potrzeby. Chcemy też rozwijać stworzony w NASK system EZD, żeby modele językowe wspierały też elektroniczną obsługę dokumentacji. 

Czy polskie modele językowe mogą konkurować z globalnymi rozwiązaniami, takimi jak ChatGPT, pod kątem jakości i funkcjonalności? 

S.Ł.: To zależy jaki zakres zadań naszemu modelowi językowemu zadamy. Jeżeli chcemy mieć duży model językowy, który jest tak zwanym modelem ogólnego użytku, to najlepsze będą takie, które były trenowane na bardzo dużych zbiorach danych i które potrzebują dużych zasobów obliczeniowych. Natomiast do takich specjalistycznych zadań, chociażby właśnie w administracji publicznej czy do wsparcia obywateli w zupełności wystarczą mniejsze modele wytwarzane w taki sposób jak nasza rodzina modeli. To będzie wystarczające. PLLuM jest funkcjonalny w środowisku obliczeniowym, który nie posiada wielu zasobów. Jednak, jeżeli ktoś dysponuje większymi możliwościami obliczeniowymi to zastosowanie także większych modeli z tej rodziny jest możliwe. Na ten moment w takich kwestiach jak np. zadawanie pytań do dokumentów, mogę śmiało stwierdzić, że jak najbardziej jesteśmy w stanie konkurować z z dużymi modelami, tworzonymi komercyjnie przez gigantów technologicznych. Warto podkreślić, że PLLuM bardzo dobrze radzi sobie z treściami szkodliwymi i tematami kulturowymi. To znaczy, że ten model jest rzeczywiście zaadaptowany do polskiego kontekstu kulturowego.  

Projekt PLLuM będzie dalej rozszerzany i liderem tego procesu będzie NASK, a konkretnie Ośrodek Badań nad Bezpieczeństwem SI. Jakie zadania stoją teraz przed Wami?

S.Ł.: Udało nam się poszerzyć konsorcjum i NASK będzie pełnił rolę lidera koordynując pracę, starając się od każdego konsorcjanta wydobyć to co najlepsze. Mamy bardzo fajny zespół, który ma różne kompetencje, niektórzy bardzo dobrze się odnajdują w tematach danych, niektórzy bardzo dobrze się odnajdują w tematach treningów, inni z kolei są dobrzy w kwestiach wdrożeniowych. Będziemy starali się te prace koordynować i prowadzić do wdrożeń, bo ten projekt ma w tym momencie już bardziej wdrożeniowy charakter. Oczywiście dalej będą prowadzone prace nad modelami, nad ich rozwijaniem, pozyskiwaniem danych. Tu się nic nie zmienia. Jednak priorytetowe będzie dla nas teraz praktyczne wdrażanie modeli do pracy.  

Udostępnij ten post

Wyróżnione aktualności

Zdjęcie z wydarzenia medialnego Impact. Na pierwszym planie widać ekran podglądu realizatorskiego, który pokazuje dwa kadry: po lewej stronie Radosław Nielek, dyrektor NASK, w brązowej marynarce i białej koszuli, po prawej stronie dziennikarka trzymająca mikrofon. W tle widoczni rozmyci uczestnicy rozmowy oraz kamery.
Typ_aktualnosc Aktualność
14 Maja 2025|3 min. czytania

Szeroki front małych systemów na Impact’25

Wbrew pozorom zapewnienie cyfrowego bezpieczeństwa w gminie jest trudniejsze niż w banku – mówił w dyskusji podczas Impact’25 Radosław Nielek, dyrektor NASK. W jednej gminie może znajdować się jednocześnie wiele różnych systemów informatycznych – wodociągów, szkół, placówek medycznych.

Piotr Bisialski z NASK na scenie podczas konferencji.
Typ_aktualnosc Aktualność
13 Maja 2025|7 min. czytania

NASK o krok przed cyberprzestępcami. Forum Bezpieczeństwa Banków 2025

Kradzież tożsamości, ataki na infrastrukturę i próby manipulacji danymi. Sektor finansowy jest na pierwszej linii frontu w walce z cyberprzestępcami. NASK – jako lider w dziedzinie cyberbezpieczeństwa - wychodzi naprzeciw tym wyzwaniom. – Udział w Forum Bezpieczeństwa Banków to dla nas okazja do poznania realnych potrzeb sektora bankowego i wdrożenia konkretnych działań – mówił Piotr Bisialski, kierownik zespołu NASK Incident Response Team.

Wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski przemawia podczas konferencji dotyczącej projektu HIVE AI. W tle na ekranie widoczne są slajdy prezentacji z tytułem „Cele, założenia i organizacja projektu”. Przy stole prezydialnym siedzą Radosław Nielek, Agnieszka Karlińska. W sali znajduje się licznie zgromadzona publiczność, a jedno z przemówień jest rejestrowane telefonem przez uczestnika.
Typ_aktualnosc Aktualność
12 Maja 2025|5 min. czytania

PLLuM rośnie w siłę

600 tysięcy promptów wpisanych w okienko PLLuMa i nowości, od których dzielą nas nie lata, a zaledwie tygodnie – kolejne modele i prototyp inteligentnego asystenta. W siedzibie NASK w Warszawie spotkali się wszyscy uczestnicy konsorcjum HIVE AI. Grupy, która ma za zadanie rozwijać i wdrażać polski model językowy (PLLuM).

MAK od NASK
Typ_aktualnosc Aktualność
12 Maja 2025|4 min. czytania

Rozkwitnij z MAK. Program Mentoringu Aktywnych Kobiet nabiera barw

Podnieś swoje kompetencje z zakresu cyberbezpieczeństwa i wejdź na rynek nowych technologii! Już kilkaset kobiet zgłosiło chęć udziału w programie MAK (Mentoring Aktywnych Kobiet), ogłoszonym przez NASK we współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji. Zostań jedną z nich — zgłoś swój udział i rozwiń skrzydła w indywidualnym programie mentoringowym. Nabór trwa do końca maja.

Informacje

Najnowsze aktualności

Grafika z czerwonym tłem, przedstawiająca biały napis "35 lat .pl" z logotypem domeny .pl umieszczonym centralnie wewnątrz stylizowanej liczby 35. W prawym dolnym rogu znajduje się logo NASK – instytutu odpowiedzialnego za domenę .pl. Grafika symbolizuje 35-lecie istnienia polskiej domeny internetowej.
Typ_aktualnosc Aktualność
30 Lipca 2025|6 min. czytania

35 lat domeny .pl – mniej zagrożeń, więcej zaufania

Kiedy startowała w 1990 roku, domena .pl była eksperymentem akademickim. Dziś – 35 lat później – to cyfrowy symbol Polski, fundament tożsamości online ponad miliona użytkowników. Ale za tym sukcesem stoi nie tylko liczba zarejestrowanych nazw. To przede wszystkim historia nieustannej walki o bezpieczeństwo, zaufanie i jakość.

NASK na Pol'and'Rock Festival
Typ_aktualnosc Aktualność
30 Lipca 2025|4 min. czytania

NASK na Pol’and’Rock Festival 2025. Wracamy tam, gdzie rozmowa ma sens

Jak odróżnić zdjęcie wygenerowane przez AI od prawdziwego? Co mówi o nas własny cyfrowy ślad? Dlaczego dzieci tak trudno oderwać od ekranu – i jak z nimi o tym rozmawiać? To pytania, które padają coraz częściej. Tyle że nie zawsze tam, gdzie jest przestrzeń na spokojną, sensowną rozmowę.

Numer 116 123 na tle widowni na festiwalu.
Typ_aktualnosc Aktualność
29 Lipca 2025|6 min. czytania

116 123. Pomoc w zasięgu telefonu

Stres i wyczerpanie emocjonalne, depresja, trudności w relacjach z bliskimi – z takimi problemami mierzy się coraz więcej osób. W kryzysie wsparcia udzielają konsultanci poradni telefonicznej 116 123 i platformy 116sos.pl. W ciągu roku odebrali niemal 50 tys. telefonów i odpisali na ponad 30 tys. wiadomości na czacie. Przyznana rekordowa dotacja od Ministerstwa Cyfryzacji pozwoli NASK na jeszcze skuteczniejsze niesienie pomocy przez kolejny rok.