Aktualność
24 Lutego 2025|5 min. czytania

Polski Asystent AI już tu jest!

Prace nad PLLuM czyli polskim modelem językowym zaowocowały premierą rodziny polskich narzędzi do przetwarzania i generowania tekstów w języku polskim. Internauci mogą już wpisywać do PLLuMa swoje pierwsze prompty. A NASK przejmuje rolę lidera projektu.

Zdjęcie przedstawia mężczyznę - Szymona Łukasika.
Łuna gradientu wychodząca od dołu

PLLuM (Polish Large Language Model) to projekt, który miał na celu stworzenie otwartego polskiego modelu językowego oddającego złożoność naszego języka. Model opracowywany był na zlecenie Ministerstwa Cyfryzacji między innymi przez naukowców z NASK, a także Politechniki Wrocławskiej, Instytutu Podstaw Informatyki PAN, Instytutu Slawistyki PAN, Ośrodka Przetwarzania Informacji oraz Uniwersytetu Łódzkiego. Ma być bezpieczny i wolny od treści szkodliwych i nieprawdziwych. Dzięki temu będzie on śmiało wykorzystywany także w administracji publicznej. 

O procesie tworzenia modelu i efektach tych prac opowiada Szymon Łukasik, dyrektor Ośrodka Badań nad Bezpieczeństwem Sztucznej Inteligencji. 

 

Jakie są największe wyzwania związane z tworzeniem polskiego dużego modelu językowego PLLuM? Czy język polski jako “low resource language” postawił przed Wami szczególne bariery? 

Szymon Łukasik: Język polski można określić jako język o niskich zasobach. Chodzi o to, że nie dysponujemy bardzo dużą ilością danych, które pozwoliłyby na wytrenowanie modelu od zera. W związku z tym staramy się kontynuować uczenie już dostępnych modeli otwartych. Równocześnie staramy się pozyskiwać dane od wydawców, twórców treści. To sprawia, że projekt, który z założenia jest projektem o charakterze inżynierskim, staje się projektem z zakresu prawa własności intelektualnej i lingwistyki. To jest ogromne wyzwanie. Każdy by chciał, żebyśmy mieli w Polsce bardzo dużo zasobów obliczeniowych i centrów, które pozwalałyby na trenowanie dużych modeli. Okazuje się natomiast, że równie ważnym aspektem jest to, że potrzebujemy po prostu mieć dane, żeby nawet te duże modele zasilić. 

Modele tworzone w ramach PLLuM były trenowane na bardzo unikalnym zbiorze instrukcji. 

S.Ł.: Tak. Kluczową rolę w projekcie pełnią weryfikatorzy. Dzięki ich pracy wiemy czy model rzeczywiście odpowiada tak, jakbyśmy tego chcieli. Czy nie generuje treści szkodliwych czy nie odpowiada na te pytania, na które chcielibyśmy, żeby nie odpowiadał np. nie generuje treści szkodliwych czy nie odpowiada na te pytania, na które chcielibyśmy, żeby nie odpowiadał np. jak skonstruować bombę. NASK miał tutaj ogromny wkład dzięki doświadczeniu naszych ekspertów. Specjalizujemy się w cyberbezpieczeństwie, mamy doświadczenie w pracy z treściami szkodliwymi. Nasz zespół jest dosyć mocno multidyscyplinarny. Są w nim zarówno programiści, prawnicy i ludzie, którzy z tymi treściami szkodliwymi mieli do czynienia. Dzięki ich zaangażowaniu weryfikacja nazwijmy ją „na żywym organizmie” była możliwa. 

W jakich zastosowaniach PLLuM może być użyty w administracji publicznej? 

S.Ł.: PLLuM podpowie jak załatwić jakąś sprawę, wygeneruje wzór pisma. To są rzeczy, które są istotne zarówno dla obywatela, ale dla urzędnika również. Mówimy tu o podstawowym zastosowaniu. Dla administracji publicznej można też dokonywać wdrożeń dedykowanych dla poszczególnych urzędów, skrojonych na ich potrzeby. Chcemy też rozwijać stworzony w NASK system EZD, żeby modele językowe wspierały też elektroniczną obsługę dokumentacji. 

Czy polskie modele językowe mogą konkurować z globalnymi rozwiązaniami, takimi jak ChatGPT, pod kątem jakości i funkcjonalności? 

S.Ł.: To zależy jaki zakres zadań naszemu modelowi językowemu zadamy. Jeżeli chcemy mieć duży model językowy, który jest tak zwanym modelem ogólnego użytku, to najlepsze będą takie, które były trenowane na bardzo dużych zbiorach danych i które potrzebują dużych zasobów obliczeniowych. Natomiast do takich specjalistycznych zadań, chociażby właśnie w administracji publicznej czy do wsparcia obywateli w zupełności wystarczą mniejsze modele wytwarzane w taki sposób jak nasza rodzina modeli. To będzie wystarczające. PLLuM jest funkcjonalny w środowisku obliczeniowym, który nie posiada wielu zasobów. Jednak, jeżeli ktoś dysponuje większymi możliwościami obliczeniowymi to zastosowanie także większych modeli z tej rodziny jest możliwe. Na ten moment w takich kwestiach jak np. zadawanie pytań do dokumentów, mogę śmiało stwierdzić, że jak najbardziej jesteśmy w stanie konkurować z z dużymi modelami, tworzonymi komercyjnie przez gigantów technologicznych. Warto podkreślić, że PLLuM bardzo dobrze radzi sobie z treściami szkodliwymi i tematami kulturowymi. To znaczy, że ten model jest rzeczywiście zaadaptowany do polskiego kontekstu kulturowego.  

Projekt PLLuM będzie dalej rozszerzany i liderem tego procesu będzie NASK, a konkretnie Ośrodek Badań nad Bezpieczeństwem SI. Jakie zadania stoją teraz przed Wami?

S.Ł.: Udało nam się poszerzyć konsorcjum i NASK będzie pełnił rolę lidera koordynując pracę, starając się od każdego konsorcjanta wydobyć to co najlepsze. Mamy bardzo fajny zespół, który ma różne kompetencje, niektórzy bardzo dobrze się odnajdują w tematach danych, niektórzy bardzo dobrze się odnajdują w tematach treningów, inni z kolei są dobrzy w kwestiach wdrożeniowych. Będziemy starali się te prace koordynować i prowadzić do wdrożeń, bo ten projekt ma w tym momencie już bardziej wdrożeniowy charakter. Oczywiście dalej będą prowadzone prace nad modelami, nad ich rozwijaniem, pozyskiwaniem danych. Tu się nic nie zmienia. Jednak priorytetowe będzie dla nas teraz praktyczne wdrażanie modeli do pracy.  

Udostępnij ten post

Wyróżnione aktualności

Plakat konkursu na najlepszą pracę magisterską z informacjami o nagrodach
Typ_artykul Artykuł
29 Kwietnia 2025|3 min. czytania

NASK promuje młode talenty informatyczne. Weź udział w naszym konkursie

Trwa konkurs na najlepszą pracę magisterską z zakresu informatyki. To doskonała okazja, by zdobyć nagrody i otworzyć sobie drzwi do kariery w NASK oraz innych czołowych instytucji badawczo-technologicznych. Zgłoszenia przyjmowane są do 10 października, a pula nagród wynosi 60 tys. zł.

Maciej Siciarek, dyrektor CSIRT, wypowiada się podczas panelu dyskusyjnego na temat „Cyberbezpieczeństwo w biznesie” w ramach wydarzenia „Cyfryzacja, Technologie, Innowacje” 24 kwietnia 2025 roku. Obok niego siedzi trzech innych uczestników panelu, wszyscy w garniturach, z mikrofonami i laptopami. W tle widać niebieski ekran z nazwą wydarzenia w języku polskim i angielskim.
Typ_aktualnosc Aktualność
25 Kwietnia 2025|6 min. czytania

Bez człowieka nie ma mowy o cyberbezpieczeństwie

Cyberodporność zyskała ludzką twarz – nie tylko technologia, ale przede wszystkim ludzie są odpowiedzialni za bezpieczeństwo firm. To ich świadomość, czujność i odpowiedzialność – stanowią pierwszą i ostatnią linię obrony przed cyfrowymi atakami. Jak rozwijać zabezpieczenia i jaka jest kondycja polskiego biznesu? O tym rozmawiali goście Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.

Uśmiechnięty chłopak i dziewczyna pokazujący kciuki w górę, trzymający zeszyty i książki. Obok nich tekst: „Punkty do rekrutacji i atrakcyjne nagrody”. W tle znajdują się graficzne ikony pucharów i gwiazdek. Na dole logotypy patronów: Polski Alarm Smogowy, Ministerstwo Cyfryzacji, Ministerstwo Edukacji, Ministerstwo Klimatu i Środowiska. W prawym górnym rogu logo ESA NASK.
Typ_aktualnosc Aktualność
25 Kwietnia 2025|3 min. czytania

NASK inspiruje młodych: rekordowa frekwencja w Olimpiadzie ESA

Aż 21 tysięcy uczestników, trudne pytania z nauki o klimacie i wielka pasja do ochrony środowiska. 15-letnia Basia Lehmann jako jedyna uczestniczka zdobyła maksymalną liczbę punktów! Zakończyła się IV Ogólnopolska Olimpiada Antysmogowa, organizowana przez NASK.

Wystąpienie Magdaleny Wilczyńskiej na EKG w Katowicach
Typ_aktualnosc Aktualność
23 Kwietnia 2025|6 min. czytania

Puls dezinformacji. EKG w Katowicach

Fałszywe narracje w infosferze to coraz większy problem społeczny. Szczególnie w kontekście zbliżających się wyborów prezydenckich. Jaka jest skala i dynamika tego zjawiska? Jak wpływa na życie społeczne oraz publiczne? To kwestie, które przewijają się w dyskusji podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.

Informacje

Najnowsze aktualności

Premier Krzysztof Gawkowski przemawia podczas spotkania w NASK, trzyma mikrofon i gestykuluje, w tle uczestnik słucha z powagą.
Typ_aktualnosc Aktualność
09 Maja 2025|4 min. czytania

Gdy rośnie fala dezinformacji, liczy się prawda.

Wiedza, emocje, konkretne pytania i zero owijania w bawełnę – tak wyglądało kolejne szkolenie z cyklu „Bezpieczne wybory” organizowanego przez NASK.

Polska drużyna z udziałem NASK na podium NATO
Aktualność
09 Maja 2025|5 min. czytania

Polska drużyna z udziałem NASK na podium NATO

To były cztery dni intensywnej pracy pod presją czasu, realizowanej w realiach cyfrowej wojny. Polsko- francuska drużyna, zdobyła drugie w największych na świecie ćwiczeniach cyberobrony – NATO Locked Shields 2025. Wśród najlepszych z najlepszych znaleźli się również specjaliści z NASK.

Paweł Kostkiewicz, dyrektor ds. certyfikacji w NASK, zabiera głos podczas spotkania, trzymając mikrofon. W tle widoczny jest baner z logo NASK, a przy stole siedzą również inni uczestnicy z laptopami.
Typ_aktualnosc Aktualność
08 Maja 2025|5 min. czytania

AI – standardy i przyszłość. Europejskie warsztaty w NASK

UE chce by rewolucja AI była bezpieczna i zgodna z europejskimi wartościami – oparta na wspólnych, sprawdzonych standardach. To właśnie tym zagadnieniom poświęcone były warsztaty w NASK w zorganizowane ramach polskiej prezydencji w Unii Europejskiej. Wnioski ze spotkania będą przydatne m.in. podczas czerwcowego posiedzenia Rady UE.