Za każdym razem, kiedy korzystamy z internetu, zostawiamy za sobą cyfrowy ślad. Niektóre informacje udostępniamy świadomie, inne mimochodem, ale ich całość składa się na nasz wizerunek w sieci. O tym, jak go budować, można dowiedzieć się z kursu „Cyfrowe ślady i wizerunek online”, jednego z najpopularniejszych na platformie edukacyjnej „Bezpieczni w sieci”, tworzonej przez NASK.
Czym są cyfrowe ślady, jakie są długotrwałe konsekwencje cyberprzemocy, jak rozpoznawać szkodliwe treści w internecie i jak dbać o cyberhigienę – kursy omawiające te tematy są dostępne na bezpłatnej platformie edukacyjnej „Bezpieczni w sieci”. Skorzystało z niej już ponad 2,2 tys. nauczycieli i prawie 76 tys. uczniów.
Na platformie można znaleźć kursy, scenariusze i materiały pomocnicze dla nauczycieli i uczniów klas 7-8 szkół podstawowych i uczniów szkół ponadpodstawowych nauczycieli oraz wszystkich, którzy są zainteresowani prowadzeniem zajęć na temat cyberbezpieczeństwa.
21 kursów edukacyjnych o poruszaniu się po sieci
Platforma Bezpieczni w sieci powstała, by dostarczać nauczycielom i uczniom wiedzę z zakresu bezpiecznego i świadomego korzystania z internetu. Zgromadzone materiały edukacyjne pomagają zaznajomić się z zagrożeniami, które wiążą się z obecnością w świecie online, oraz podpowiadają, jak sobie z nimi radzić.
Kursy podzielone są na siedem modułów tematycznych:
- Cyberprzemoc. Moduł poświęcony cyberprzemocy rówieśniczej w postaci aktów agresji, w tym agresji słownej, których celem jest wyrządzenie krzywdy innej osobie, z wykorzystaniem narzędzi elektronicznych. Uczestnicy dowiedzą się m.in., jak zapobiegać incydentom cyberprzemocy w szkole i jak na nie reagować.
- Cyberzagrożenia. Informacje o zagrożeniach, z jakimi mogą spotkać się użytkownicy internetu, cyberatakach wykorzystujących socjotechniki oraz luki w zabezpieczeniach urządzeń domowych (incydenty phishingowe, włamania, złośliwe oprogramowanie, oszustwa internetowe). Omówienie podstawowych zagrożeń w cyberprzestrzeni, niebezpiecznych trendów i ryzykownych zachowań użytkowników sieci.
- Cyfrowe ślady i wizerunek online. Moduł koncentruje się na pozostawianym przez nas śladzie cyfrowym i ryzyku związanym z ujawnianiem osobistych informacji w internecie.
- Fake news. Moduł dotyczy zjawiska fake newsów i ich wpływu na zachowania, jakie użytkownicy internetu podejmują w sieci. Uczestnicy dowiedzą się między innymi, w jaki sposób weryfikować źródła informacji i ograniczać zasięg fałszywych wiadomości.
- Nielegalne i szkodliwe treści w internecie. Moduł poświęcony rozpoznawaniu i właściwemu reagowaniu na szkodliwe i nielegalne treści w internecie. W jaki sposób i gdzie zgłaszać niepokojące materiały, gdzie zwrócić się po pomoc: hotline’y, helpline’y i telefony zaufania.
- Prywatność w cyfrowym świecie. Moduł porusza kwestie ochrony prywatności jako umiejętności kluczowej do bezpiecznego i sprawnego korzystania z internetu. Uczestnicy dowiedzą się, jakie są zagrożenia i skutki niewłaściwej ochrony prywatności, poznają podstawowe zasady ochrony danych w sieci i mediach społecznościowych.
- Cyfrowa higiena (nowość). Zawiera informacje nie tylko na temat cyfrowej higieny, ale też uzależnienia od mediów cyfrowych oraz zagrożeń dla zdrowia psychicznego i fizycznego, jakie wynikają z nadmiernego używania internetu i nowych technologii.
Każdy moduł zawiera oddzielny kurs dla nauczyciela i uczniów, w sumie 21 kursów. Całość uzupełniona jest scenariuszami lekcji dla uczniów młodszych i starszych – jest ich 14.
Kurs o cyberhigienie
„Cyfrowa higiena” to najnowszy kurs na platformie edukacyjnej. To prawdziwe kompendium wiedzy o tym, jak zachować równowagę między aktywnościami online i offline.
Młodym osobom jest w tym zakresie coraz trudniej. Według najnowszej edycji badania „Nastolatki 3.0”, realizowanego przez NASK, młodzież przebywa w sieci w czasie wolnym średnio 5 godzin i 36 minut dziennie. Warto więc rozmawiać z dziećmi na temat budowania zdrowych nawyków cyfrowych i pokazywać zarówno jasne, jak i ciemne strony wirtualnego świata.
– Prawie co trzeci nastolatek wykazuje się wysokim natężeniem wskaźników problematycznego użytkowania internetu. Warto jednak podkreślić, że młodzi coraz częściej zauważają, że nadmierne korzystanie z urządzeń ma niekorzystny wpływ na ich zdrowie i samoocenę. Co więcej – chcą, by ustalać domowe zasady korzystania z internetu, potrzebują wsparcia rodziców i opiekunów w dbaniu o właściwy podział czasu na aktywności online i offline – mówi Anna Borkowska, ekspertka NASK ds. edukacji cyfrowej, współautorka kursu „Cyfrowa higiena”.
Cyberprzemoc – najpopularniejszy kurs na platformie
Najpopularniejszym aktualnie kursem na platformie „Bezpieczni w sieci” jest „Cyberprzemoc”. Cyberprzemoc jest jednym z głównych zagrożeń związanych z korzystaniem z internetu, z którym ma do czynienia współczesna szkoła. Często bywa przedłużeniem konfliktów przeniesionych ze środowiska offline – z klasy lub szkoły. Okazuje się, że co piąta osoba doświadczająca cyberprzemocy jest także ofiarą przemocy tradycyjnej, a większość z nich szuka pomocy nie u dorosłych, a u rówieśników. Ponad 30% uczniów nie powiadamia nikogo o fakcie doświadczania przemocy za pośrednictwem internetu.
Z kursu można się dowiedzieć, czym jest zjawisko cyberprzemocy, jakie są formy agresji w sieci i jak rozpoznać, że młody człowiek padł jego ofiarą. Opisane są również długotrwałe konsekwencje cyberprzemocy, a także sposoby zapobiegania jej i reagowania na incydenty w szkole.
Znaleźć tu można także dodatkowe materiały: „Procedura reagowania na cyberprzemoc”, „Działania interwencyjne wobec sprawcy i ofiary”, „Zabezpieczanie dowodów cyberprzemocy” oraz słownik pojęć i scenariusze zajęć. To komplet treści, które pomogą przeprowadzić angażującą lekcję z uczniami.
Po dalsze inspiracje do realizowania ciekawych lekcji zapraszamy na platformę bezpieczniwsieci.edu.pl.
